Zło według Hanekego

 

Akcja filmu Biała wstążka rozgrywa się we wsi folwarcznej w północnych Niemczech w ciągu roku poprzedzającego wybuch pierwszej wojny światowej.

Porządna osada skupia się wokół majątku barona, dla którego pracuje spora część mieszkańców. Ludzie ci to porządni protestanci, mają solidne murowane domy, czyste obejścia, świnki, kurki i schludnie ubrane dzieci o niewinnych twarzach. Surowy pastor cieszy się szacunkiem chłopów, łany zboża się złocą , a pan nauczyciel łowi ryby w strumieniu.

W tym sielskim krajobrazie ktoś lub coś rozciąga stalową linkę między drzewami. Potyka się o nią koń doktora, który w wyniku upadku zostaje ciężko ranny. Małorolna chłopka ginie przy rzekomo lekkiej pracy w tartaku. Kiedy wszyscy świętują dożynki ktoś w rewolucyjnej złości demoluje pole kapusty, inny się wiesza, kolejny porywa małych chłopców i ich maltretuje.

Wszystkie te wydarzenia mogą nie mieć sensu ani związku, ale noszą znamiona rytualnej kary zadanej pozornie niewinnym osobom. Oczywiste staje się pytanie, za co ludzie są karani i przez kogo. Nie uzyskamy jasnej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ Michael Haneke nie zwykł serwować widzowi historii kryminalnych zakończonych rozwiązaniem zagadki i schwytaniem złoczyńcy. Reżysera interesuje raczej, dlaczego Zło zawitało na spokojną niemiecką prowincję. Jak to możliwe, że prawi obywatele, przywiązani do tradycji i kierujący się w życiu nieomylnym kodeksem moralnym dopuszczają się strasznych zbrodni. A jeśli zbrodnie te są kara za grzech, to jak to możliwe, że w społeczności o tak sztywnych zasadach tylu grzeszników. Kolejne pytanie, na które widz musi sobie odpowiedzieć dotyczy surowości kary. Dla osób wychowanych w czarno-białym świecie, gdzie dobre postępki są nagradzane (z umiarem), a złe karane z pełną surowością to pytanie jest bezzasadne.

Film Hanekego, mimo, że nie jest prostą opowieścią kryminalną, ogląda się świetnie. Tempa akcji nadaje narracja pana nauczyciela, w odbiorze pomagają też znane z naszych terenów krajobrazy i architektura. Swojskość świata przedstawionego zderzona z atmosferą grozy nabiera nowego charakteru, przez co oddziałuje na widza i zapada w pamięć ku przestrodze.

Biała wstążka, reż. Michael Haneke, Austria/Francja/Niemcy/Włochy, 2009.

https://szukamksiążki.pl/SkNewWeb/record/1582/1866189

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

Miasteczko Twin Peaks

Seanse filmowe w Muzotece

Co było w kinach na początku XXI wieku?

50 lat pisania bestselerów

Budzimy się na wiosnę- scenariusz zajęć

Tom Cruise i Mimiki

Powrót do przeszłości

Filmowanie - podręcznik dla młodych - T.Lanier, C.Nichols

Quiz "Jaka to melodia"